1997 AVRUPA'DA YILIN MÜZESÝ

Tarihi yapýlarý, köklü geçmiþi ile bugünlere gelen Anadolu Medeniyetleri Müzesi 19 Nisan 1997 tarihinde Ýsviçre'nin Lozan kentinde 68 Müze arasýnda birinci seçilerek "Yýlýn Müzesi" ünvanýný elde etmiþtir.

Yapýlarýn Tarihi
Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Atpazarý olarak isimlendirilen semtte, Ankara Kalesi'nin dýþ duvarýnýn güneydoðusundaki yeni iþlev verilerek düzenlenmiþ iki Osmanlý yapýsýnda yer alýr. Bu yapýlardan biri Mahmut Paþa Bedesteni, diðeri Kurþunlu Han'dýr.

Bedestenin; Fatih dönemi baþ vezirlerinden Mahmut Paþa tarafýndan 1464-1471 tarihleri arasýnda yaptýrýldýðý tahmin edilmektedir. Kitabesi yoktur. Yapýnýn planý klasik tiptedir. Ortada 10 kubbe ile örtülü dikdörtgen planlý kapalý mekân, karþýlýklý yerleþtirilen üstü beþik tonozlarla örtülü 102 dükkândan meydana gelen bir arasta ile çevrilmektedir.

Kurþunlu Han, tahrir defterlerine, sicil kayýtlarýna dayanan son araþtýrmalara göre Fatih dönemi baþ vezirlerinden Mehmet Paþa'nýn Ýstanbul'un Üsküdar Semti'ndeki imaretine vakýf olarak yaptýrýlmýþtýr. Kitabesi yoktur.
1946 yýlýndaki onarýmda II. Murat'a ait sikkeler ele geçirilmiþtir. Bu buluntular, hanýn 15. asrýn ilk yarýsýnda var olduðunu kanýtlar niteliktedir.
Han, Osmanlý Devri hanlarýnýn tipik plan karakterinde olup ortada avlu ve revak sýrasý ile, bunlarý çeviren iki katlý odalardan oluþur.
Zemin katta 28, birinci kata 30 oda yer alýr. Hanýn kuzey cephesinde 11, doðu cephesinde 9 ve giriþ Eyvaný içerisinde karþýlýklý yerleþtirilen 4 dükkân yer alýr.
Bugün müzeyi oluþturan bu iki yapý, 1881 yýlýndaki son yangýndan sonra terkedilmiþtir.

Müzenin Tarihi
Ankara'da ilk müze, Kültür Müdürü Mübarek Galip Bey tarafýndan 1921 yýlýnda kalenin Akkale olarak isimlendirilen kýsmýnda kurulmuþtur. Bu müzenin yaný sýra Augustus Mabedi ile Roma Hamamý'ndan eserler ve diðer bölgelerdeki Hitit eserleri de Ankara'ya gönderilmeye baþlanýnca geniþ mekânlara sahip bir müze binasý gerekli görülmüþtür. Metruk halde bulunan Mahmut Paþa Bedesteni ve Han binasýnda 1938 yýlýndan 1968'e kadar devam eden bir restorasyon çalýþmasý baþlatýlmýþtýr.
Bedestenin orta bölümünde yer alan kubbeli mekânýn büyük bir kýsmýnýn onarýmýnýn 1940 yýlýnda bitirilmesi ile eserler, yerleþtirilmeye baþlanmýþ, 1943 yýlýnda orta bölüm ziyarete açýlmýþtýr.
Beþ dükkân orjinal halde býrakýlýp, dükkân aralarýndaki bölmeler kaldýrýlmýþ ve böylece, teþhir için geniþ bir çevre koridoru elde edilmiþtir. Müze yapýsý 1968 yýlýnda son þeklini almýþtýr.
Bugün idari bina olarak kullanýlan Kurþunlu Han'da araþtýrmacý odalarý, kütüphane, konferans salonu, laboratuvar ve iþ atölyeleri yer almakta, Mahmut Paþa Bedesteni ise teþhir salonu olarak kullanýlmaktadýr. 

Kendine özgü koleksiyonlarý ile dünyanýn sayýlý müzeleri arasýnda yer alan Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde, Anadolu arkeolojik eserleri Paleolitik Çaðdan baþlayarak günümüze kadar, kronolojik bir sýrayla sergilenmektedir.

Paleolitik (Yontma Taþ) Çað (...8000): Müzede Antalya Karain Maðarasý buluntularý ile temsil edilir. Yontma Taþ Çaðý insanlarý maðara ve kayaaltý sýðýnaklarýnda barýnan avcý ve toplayýcý topluluklardýr. Bu insanlara ait taþ ve kemik aletler bu devri belirleyen buluntulardýr.

Neolitik (Cilalý Taþ) Çað (8000 - 5500): Ýnsanlýk tarihinde besin üretimi yanýnda ilk yerleþik toplumlarýn kurulmasýyla baþlayan bu dönem müzede Çatalhöyük ve Hacýlar gibi çaðýn iki önemli merkezinden ele geçen buluntularla temsil edilmektedir. Buluntular arasýnda ana tanrýça heykelleri, damga mühürler, piþmiþ toprak kaplar, kemik tarým araçlarý yer alýr.

Kalkolitik (Bakýr-Taþ) Çaðý (M.Ö. 5500 - 3000): Taþ aletler yanýnda, bakýrýn iþlenerek günlük hayata girdiði bu döneme ait zengin buluntular  Hacýlar, Canhasan , Tilkitepe , Alacahöyük ve Aliþar 'dandýr.

Eski Tunç (Maden) Çaðý (M.Ö. 3000 - 1950):  Alacahöyük kral mezarlarýndan çýkarýlan deðerli madenlerden yapýlmýþ, görkemli ölü hediyelerinin yanýnda Hasanoðlan, Mahmatlar, Eskiyapar , Horoztepe, Karaoðlan, Merzifon, Etiyokuþu, Ahlatlýbel, Karayavþan, Bolu, Beycesultan Semahöyük, Karaz-Tilkitepe buluntularý zengin bir Eski Tunç koleksiyonu olarak sergilenmektedir.

Hititler (M.Ö. 1750 - 1200): M.Ö. 2. binde Anadolu'da ilk siyasi birlik Kýzýlýrmak kavsý içinde Hititler tarafýndan kurulmuþtur. Baþkentleri Boðazköy (Hattuþaþ) ile birlikte Ýnandýk, Eskiyapar , Alacahöyük, Aliþar , Ferzant, zengin buluntu veren Hitit merkezleridir. Kabartmalý, boða biçimli kaplar, piþmiþ toprak eserler, devlet arþivine ait tabletler, kral adý baskýlý mühürler dikkati çekmektedir.

Frigler (M.Ö. 1200 - 700): M.Ö. yaklaþýk 1200 yýllarýnda Balkanlar üzerinden gelen Frigler, merkezleri Gordion þehriolmak üzere Orta Anadolu'da egemen olmuþlardýr. Gordion tümülüsleri'nden ve örenyerinden çýkarýlan eserler Frig sanatýnýn en güzel örnekleridir.

Urartular (M.Ö. 1200 - 600): Altýntepe, Adilcevaz, Kayalýdere, Patnos, Van, Çavuþtepe gibi merkezlerde mimarlýkta ve madencilikte ileri bir düzeye ulaþan Urartular, Doðu Anadolu'da Friglerle çaðdaþ olarak yaþamýþlardýr.

Geç Hititler (M.Ö. 1200 - 700): Hitit Ýmparatorluðu'nun yýkýlmasýndan sonra Hititlerin bir kýsmý güney ve güney-doðu Anadolu'da þehir devletleri kurarak Geç Hitit Beyliði dönemini yaþamýþlardýr. Malatya-Arslantepe Höyüðü, Kargamýþ, Sakçagözü önemli Geç-Hitit yerleþmelerini temsil ederler.

M. Ö. 1. binin yarýsýndan baþlayarak Yunan, Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait altýn, gümüþ, cam, mermer, bronz eserler ve ilk paradan baþlayarak günümüze kadar madeni paralarý da içine alan koleksiyonlar müzenin nadir kültür varlýklarýný temsil ederler. 
Anadolu Medeniyetleri Müzesi

Hisarlar Caddesi, Atpazarý
Tel : (0312) 324 31 60-62
Faks : (0312) 311 28 39
Web : http://www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.tr

Pazartesi dýþýnda her gün 1 Mayýs-30 Eylül tarihlerinde 08.30-17.30; 1 Ekim-30 Nisan tarihlerinde 08.30-17.00 saatlerinde ziyarete açýktýr.